Luật Quản Lý Thuế mới của Việt Nam năm 2025: Chuyển đổi số dựa trên cơ sở dữ liệu quản lý thuế

Ngày 10 tháng 12 năm 2025, Quốc Hội Việt Nam chính thức thông qua Luật Quản Lý Thuế số 108/2025/QH15 (Luật Quản Lý Thuế 2025) nhằm thay thế Luật Quản Lý Thuế số 38/2019/QH14 được ban hành ngày 13 tháng 6 năm 2019, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 56/2024/QH15 ngày 29 tháng 11 năm 2024 (gọi chung là Luật Quản Lý Thuế 2019). Luật Quản Lý Thuế 2025 sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2026, trừ các quy định tại Điều 13 và Điều 26 liên quan đến nghĩa vụ khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế và sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2026. 

Việc cải cách này thể hiện hành động của Chính Phủ trước sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số, thương mại điện tử, cũng như nhu cầu tăng cường hiệu quả trong việc áp dụng công nghệ vào quản lý thuế.

Đây là một trong những văn bản pháp luật quan trọng nhất được thông qua tại Kỳ Họp cuối cùng của Quốc Hội khóa XV. Việc ban hành quy định mới hướng tới việc phát triển hệ thống quản lý thuế của Việt Nam, nhằm nâng cao tính minh bạch, cắt giảm thủ tục hành chính và đẩy mạnh số hóa.

Chúng tôi lưu ý một số điểm mới nổi bật sau đây:

1. Quy định cụ thể về người nộp thuế

Luật Quản Lý Thuế 2025 quy định rõ rằng người nộp thuế bao gồm cả (i) cá nhân và tổ chức nước ngoài có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam hoặc có thu nhập phát sinh tại Việt Nam; và (ii) cá nhân và tổ chức nước ngoài thực hiện hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử và các nền tảng số khác. Quy định này bảo đảm sự đồng bộ và thống nhất với Luật Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp mới có hiệu lực từ ngày 1 tháng 10 năm 2025.

Việc xác định các cá nhân và tổ chức nước ngoài kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử và các nền tảng kỹ thuật số khác là đối tượng nộp thuế sẽ đòi hỏi bên điều hành các nền tảng phải tham gia tích cực hơn vào quá trình quản lý thuế, đặc biệt là trong việc thu thuế từ các cá nhân và tổ chức nước ngoài kinh doanh trên nền tảng của mình. Điều này sẽ giúp tăng cường việc tuân thủ quy định về thuế trước cơ quan thuế, đồng thời đặt ra thêm các nghĩa vụ trong quá trình vận hành và nghĩa vụ về báo cáo đối với các bên điều hành nền tảng, ví dụ như khấu trừ và nộp thuế thay cho các thương nhân nước ngoài.

2. Các hành vi bị nghiêm cấm

Luật mới liệt kê một số nhóm các hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm nhưng không giới hạn ở các hành vi sau:

• Thông đồng, móc nối, và bao che giữa người nộp thuế với công chức quản lý thuế hoặc cơ quan quản lý thuế để chuyển giá, trốn thuế, gian lận hoặc trục lợi tiền thuế, tiền ngân sách nhà nước;
• Cản trở công chức quản lý thuế thi hành công vụ. Chống đối, trì hoãn, không cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ kiểm tra, giám sát thuế, khoản thu khác;
• Sử dụng mã số thuế của người nộp thuế khác để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật; hoặc cho người khác sử dụng mã số thuế của mình không đúng quy định của pháp luật;
• Bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ không lập hóa đơn theo quy định của pháp luật; sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ; hoặc làm giả hóa đơn, chứng từ để thực hiện hành vi trái pháp luật; và
• Cung cấp hoặc phát tán thông tin sai lệch gây ảnh hưởng đến uy tín, hoạt động của cơ quan quản lý thuế, người nộp thuế, hệ thống thông tin quản lý thuế.

3. Rút ngắn thời hạn nộp hồ sơ khai bổ sung

Theo Luật Quản Lý Thuế 2019, người nộp thuế được phép khai bổ sung hồ sơ khai thuế trong thời hạn mười (10) năm kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ khai thuế để sửa chữa sai sót trong các chứng từ kê khai thuế đã nộp. Theo Luật Quản Lý Thuế 2025, thời hạn này được rút ngắn còn năm (5) năm.

4. Sửa đổi, bổ sung thủ tục hành chính và nhóm thủ tục hành chính

Luật Quản Lý Thuế 2025 không ban hành thủ tục hành chính mới, mà bãi bỏ hai (2) thủ tục hành chính và sửa đổi bảy (7) thủ tục hành chính/nhóm thủ tục hành chính, bao gồm: (i) đăng ký thuế; (ii) khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế và các khoản thu khác; (iii) nộp thuế, các khoản thu khác, tiền chậm nộp và tiền phạt; gia hạn nộp thuế, khoản thu khác, tiền chậm nộp và tiền phạt; xử lý tiền thuế, khoản thu khác, tiền chậm nộp và tiền phạt nộp thừa; xử lý chậm nộp tiền thuế và các khoản thu khác; (iv) hoàn thuế, miễn thuế và khoản thu khác, giảm thuế và khoản thu khác, không chịu thuế; (v) xóa tiền thuế nợ; (vi) kiểm tra thuế; và (vii) ấn định thuế.

5. Hệ thống điện tử trong hoàn thuế, miễn thuế và giảm thuế

Luật mới làm rõ trách nhiệm của cơ quan thuế trong việc áp dụng hệ thống điện tử để xử lý hoàn thuế, miễn thuế và giảm thuế dựa trên tiêu chí rủi ro, quy trình công nghệ và bảo đảm an toàn thông tin. Việc triển khai hoàn thuế, miễn thuế và giảm thuế tự động sẽ được thực hiện theo lộ trình, phù hợp với điều kiện thực tế và hướng dẫn của Bộ Tài Chính.

6. Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh tự xác định doanh thu hằng năm để tính thuế phải nộp

Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ tự xác định doanh thu hằng năm để tính thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phải nộp theo Điều 13 Luật Quản Lý Thuế 2025. Cụ thể, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ xác định doanh thu hằng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế hoặc không phải nộp thuế theo pháp luật về thuế GTGT và thuế TNCN, đồng thời thông báo cho cơ quan thuế về doanh thu thực tế phát sinh trong năm. Trường hợp hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT và thuế TNCN, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ tự xác định số thuế GTGT và thuế TNCN phải nộp.

Điều này khác với Luật Quản Lý Thuế 2019, theo đó cơ quan thuế là bên ấn định số thuế phải nộp đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh theo phương pháp thuế khoán.

7. Quy định chuyển tiếp

Các khoản nợ thuế phát sinh trước ngày 1 tháng 7 năm 2026, ngày Luật Quản Lý Thuế 2025 có hiệu lực, sẽ được xử lý theo quy định của luật mới này.

Nhìn chung, Luật Quản Lý Thuế 2025 phản ánh sự chuyển dịch cấu trúc trong mô hình quản trị thuế của Việt Nam. So với Luật Quản Lý Thuế 2019, luật mới tập trung vào quản lý thuế dựa trên dữ liệu số, quản trị rủi ro và quản trị thuế đối với nền kinh tế số.

Doanh nghiệp, nền tảng thương mại điện tử và cá nhân nộp thuế nên sớm rà soát hệ thống tuân thủ và mức độ sẵn sàng về dữ liệu trước thời điểm luật có hiệu lực trong năm 2026 nhằm giảm thiểu các rủi ro theo khuôn khổ pháp lý mới.

Vui lòng liên hệ với đội ngũ luật sư của chúng tôi nếu Quý vị cần tư vấn chuyên sâu hoặc phân tích cụ thể về tác động của luật mới này đối với hoạt động kinh doanh của mình.

Tải bản tin về máy tại đây: Cập Nhật Pháp Lý - Luật Quản Lý Thuế mới của Việt Nam năm 2025: Chuyển đổi số dựa trên cơ sở dữ liệu quản lý thuế

Bài viết này chỉ cung cấp một bản tóm tắt về chủ đề được đề cập, mà không có bất kỳ nghĩa vụ nào do Công ty Luật Frasers chịu trách nhiệm. 

Bản tóm tắt không nhằm mục đích cũng như không nên dựa vào nó để thay thế cho lời khuyên pháp lý.

© Bản quyền của ấn phẩm này thuộc về Công ty Luật Frasers.